invideo

1.

in-vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2, v. a.

I.

Lit.

A.

In gen., i. q. baskainein (fascinare), to look askance at, to look maliciously or spitefully at, to cast an evil eye upon (only anteclass.).—With acc.: ut est in Menalippo: quisnam florem liberūm invidit meūm? Male Latine videtur; sed praeclare Attius; ut enim videre, sic invidere florem rectius, quam flori. Nos consuetudine prohibemur;

poëta jus suum tenuit et dixit audacius,

Cic. Tusc. 3, 9, 20.— Absol.:

ne quis malus invidere possit,

produce misfortune by his evil eye, Cat. 5, 12 sq. —

B.

Trop., to be prejudiced against one, to be influenced by prejudice:

semper dignitatis iniquus judex est, qui aut invidet aut favet,

Cic. Planc. 3, 7; cf.:

cui nisi invidisset is, etc.,

id. Fam. 5, 21, 2.—

II.

Transf.

A.

(I. q. phthonein tini tinos.) To envy or grudge one any thing.

(α).

With dat. of the person or thing exciting the feeling:

malim mihi inimicos invidere quam inimicis me meis,

Plaut. Truc. 4, 2, 30:

invident homines maxime paribus aut inferioribus,

Cic. de Or. 2, 52, 209; id. Ac. 2, 2, 7:

probus invidet nemini,

id. Univ. 3:

bonis,

Sall. C. 51, 38:

invidet ipsa sibi,

Ov. F. 2, 591:

Troasin,

id. H. 13, 137.— Pass. impers.:

sibi ne invideatur,

Plaut. Bacch. 3, 6, 15:

illi, quibus invidetur,

id. Truc. 4, 2, 32:

invidia dicitur... etiam in eo cui invidetur,

Cic. Tusc. 4, 7, 16:

si is cui invidetur, et invidet,

Sen. Ep. 84, 11. — Of the thing:

eorum commodis,

Plaut. Most. 1, 3, 149:

honori,

Verg. A. 5, 541; Cic. Agr. 2 fin.:

virtuti,

id. Balb. 6, 15; id. de Or. 2, 51, 208:

virtuti vestrae,

Sall. C. 58, 21:

omnia tunc quibus invideas si lividulus sis,

Juv. 11, 110.—

(β).

Alicui in aliqua re:

in qua (purpura) tibi invideo, quod, etc.,

Cic. Fl. 29, 70:

in hoc Crasso,

id. de Or. 2, 56, 228.—

(γ).

Alicui with gen. of the thing ( poet. ):

neque ille Sepositi ciceris nec longae invidit avenae,

Hor. S. 2, 6, 84.—

(δ).

Alicui aliqua re:

non inviderunt laude sua mulieribus viri Romani,

Liv. 2, 40, 11:

nobis voluptate,

Plin. Ep. 2, 10, 2; so with abl. alone:

ne hostes quidem sepulturā invident,

Tac. A. 1, 22; id. Germ. 33:

nec invidebo vobis hac arte,

Sen. Q. N. 4 praef. §

7: qua (ratione) nulli mortalium invideo,

id. de Vit. Beat. 24, 6; cf.:

si anticum sermonem nostro comparemus, paene jam quidquid loquimur figura est, ut hac re invidere, non ut omnes veteres et Cicero praecipue, hanc rem,

Quint. 9, 3, 11. —

(ε).

With ob: ob secundas res malorum hominum, Sen. de Ira, 1, 16, 5. —

(ζ).

Absol.:

qui invident, eorum, etc.,

of envious men, Plaut. Most. 1, 3, 149; Cic. Tusc. 4, 8, 17:

qui invidet minor est,

Plin. Ep. 6, 17, 4; Cic. Brut. 50, 188:

non equidem invideo,

Verg. E. 1, 11; Ov. Tr. 1, 1, 1; id. P. 1, 8, 8:

invidit Clytie,

id. M. 4, 234.—

(η).

Alicui aliquid (mostly post-class.; not in Cic.; cf.

Krebs, Antibarb. p. 624 sq.): fama fuit Monuni Dardanorum principis filiam pacto fratri eum invidisse,

Liv. 44, 30, 4 Weissenb.:

sibi laudem,

Curt. 9, 4, 21:

nobis caeli te regia, Caesar, invidet,

Verg. G. 1, 504:

mihi senectus invidet imperium,

id. A. 8, 509; cf.:

Liber pampineas invidit collibus umbras,

i. e. deprives of, id. E. 7, 58 Forbig. ad loc.; cf. D. infra; Ov. F. 4, 86:

homini misero medicinam,

Petr. 129:

sibi voluptatem,

Spart. Hadr. 20 init.; Val. Max. 4, 3, ext. 1. —

(θ).

Alicui with object-clause:

invidere alii bene esse, tibi male esse, miseriast,

Plaut. Truc. 4, 2, 31:

nullus est cui non invideant rem secundam optingere,

id. Bacch. 3, 6, 14.—

(ι).

Aliquid alone, to envy the possession of, envy one on account of:

oro vos id mihi dare quod multi invideant, plures concupiscant,

Nep. Thras. 4, 2:

nam quis invideat mala,

Sen. Herc. Oet. 36; cf.: haec qui gaudent, gaudeant perpetuo suo bono;

qui invident, etc.,

Plaut. Most. 1, 3, 49. — Pass.: ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (for cur mihi invidetur) am I envied? Hor. A. P. 56.— Impers.:

invidetur enim commodis hominum ipsorum,

Cic. de Or. 2, 51:

non dixi invidiam, quae tum est, cum invidetur,

id. Tusc. 3, 9, 20.— Hence, P. a., invĭdendus, a, um, enviable:

aula,

Hor. C. 2, 10, 7:

postis,

id. ib. 3, 1, 45; Sen. Const. Sap. 13, 3. —

B.

To be loath, be unwilling; with a foll. inf. ( poet. ):

invidens deduci triumpho,

Hor. C. 1, 37, 30. —With abl.: invidere igne rogi miseris, to grudge, i. e. not grant a burning and burial, Luc. 7, 798.—With inf.:

his te quoque jungere, Caesar, Invideo,

am not willing, Luc. 2, 550.—

C.

To emulate, aspire to rival:

Caesar et se illius gloriae invidere, et illum suae invidisse dixit,

Val. Max. 5, 1, 10.—

D.

To hinder, prevent; to refuse, deny:

plurima, quae invideant pure apparere tibi rem,

Hor. S. 1, 2, 100:

invidisse deos, ut Conjugium optatum viderem,

Verg. A. 11, 269; cf.:

tene invidit fortuna mihi, ne, etc.,

id. ib. 11, 43:

Cereri totum natura concessit, oleum ac vinum non invidit tautum,

Plin. 15, 2, 3, § 8:

nobis invidit inutile ferrum,

Ov. P. 2, 8, 59: nec famam invidit Apollo, Sil. 4, 400.—With dat. and abl.:

tibi laude, nobis voluptate,

Plin. Ep. 2, 10, 2.— With abl. alone:

ne hostes quidem sepulturā invident,

Tac. A. 1, 22:

exemplo,

id. ib. 15, 63:

spectaculo proelii,

id. G. 33:

bona morte,

Plin. Ep. 2, 20, 8.—Hence,

1.

invĭdens, entis, P. a., envious:

nocere invidenti,

Cic. Tusc. 4, 8, 17; Hor. C. 1, 37, 30; Vell. 2, 73, 1:

sive apud cupidos sive apud invidentes dicendum habuerit orator,

Tac. Dial. 31 med. —

2.

invīsus, a, um, P. a.

a.

Hated, hateful, detested (class.).

(α).

Of persons, animals, etc.:

persona lutulenta, impura, invisa,

Cic. Rosc. Com. 7, 20:

Cato,

id. Dom. 25, 65:

suspectos alios invisosque efficere,

Liv. 41, 24, 18:

me invisum meo patri esse intellego,

Plaut. Merc. 1, 1, 79:

invisos nos esse illos,

Ter. Hec. 3, 1, 48:

deo,

Cic. N. D. 2, 66, 167:

caelestibus,

Verg. A. 1, 387:

divis,

id. ib. 2, 647:

Minervae,

id. G. 4, 246; Ov. Am. 2, 6, 34:

dominae deae,

id. ib. 3, 13, 18:

infamem invisumque plebei Claudium facere,

Liv. 27, 20, 11:

ne invisi apud incolas forent, caverunt,

Just. 36, 2, 15; Quint. 3, 7, 19; 5, 13, 38:

(Helena) abdiderat sese atque aris invisa sedebat,

Verg. A. 2, 574 Forbig. ed. 4 ad loc.; cf.:

Tyndaridis facies invisa,

id. ib. 2, 601. — Comp.:

quo quis versutior et callidior est, hoc invisior et suspectior,

Cic. Off. 2, 9.— Sup.:

ipsi invisissimus fuerat,

Plin. Ep. 2, 20.—

(β).

Of inanim. and abstr. things:

cupressus,

Hor. C. 2, 14, 23:

negotia,

id. Ep. 1, 14, 17:

dis inmortalibus oratio nostra,

Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:

regna dis invisa,

Verg. A. 8, 245:

Troja jacet Danais invisa puellis,

Ov. H. 1, 3:

improbitas judici,

Quint. 6, 4, 15:

potestatem invisam facere,

Liv. 3, 9, 10:

nomen Romanum ad aliquem,

id. 24, 32, 2:

omnia invisa efficere,

id. 42, 42, 5:

lux,

Verg. A. 4, 631:

facies,

id. ib. 9, 734:

vita,

id. ib. 11, 177:

lumina,

id. ib. 12, 62:

aurum,

Prop. 3, 5, 3:

locus,

Ov. P. 2, 8, 64:

liberalitas,

Curt. 8, 8, 9:

Macedonum nomen,

id. 10, 1, 4.—

b.

In act. sense = inimicus, hostile, malicious (rare and poet. ):

invisum quem tu tibi fingis,

Verg. A. 11, 364; cf.:

quae tanta licentia ferri, Gentibus invisis Latium praebere cruorem,

Luc. 1, 9:

invisa belli consulibus fugiens mandat decreta senatus,

id. 1, 488.

2.

in-vĭdĕo, false reading for non vidit, App. Mag. p. 391 Oud.